Ատամի նյարդի բորբոքում (պուլպիտ) և սուր ատամնացավ․ ինչ անել և ինչպես կանխել բարդությունները

Ատամի նյարդի բորբոքումը՝ պուլպիտը, այն խնդիրներից է, որը կարող է սկսվել լիովին անսպասելիորեն՝ առաջացնելով սուր և անհանգստացնող ցավ։ Սովորաբար այն ակտիվանում է գիշերը, ճառագայթում է դեպի ականջ, քունք, ստորին ծնոտ, և կարող է խանգարել քունը, սնվելը և առօրյա գործողությունները։

Ներածություն

Պուլպիտը երբեք չի անցնում «ինքնուրույն»․ այն պահանջում է մասնագիտական միջամտություն։ Որքան շուտ է մարդը դիմում մասնագետի, այնքան մեծ է հավանականությունը, որ հնարավոր կլինի նախապես կանխել բարդությունները և պահպանել ատամը կենդանի վիճակում։

Այս հոդվածում կբացատրենք՝
• ինչու է բորբոքումն առաջանում,
• ինչ են դրա առաջին ախտանիշները,
• ինչպես է իրականացվում բուժումը,
• ինչ տնային քայլեր կարող են ժամանակավորապես թեթևացնել ցավը։

Որո՞նք են ատամի նյարդի բորբոքման հիմնական պատճառները և որոնք են հիմնական ախտանիշները

📌 Պատճառներ

Ատամի նյարդի բորբոքումը հիմնականում զարգանում է հետևյալ պատճառներով՝

✔ Չբուժված կարիես – առավել հաճախ հանդիպող պատճառը։ Կարիեսը խորանում է և հասնում է նյարդին։
✔ Լնդերի բորբոքում (գինգիվիտ, պերիոդոնտիտ) – վարակը կարող է ներթափանցել դեպի արմատային խողովակ։
✔ Ատամի ճաքեր կամ վնասվածքներ – բացում են ուղի բակտերիաների համար։
✔ Անպաշտպան արմատային հատվածներ – առաջանում են էմալի կորուստից կամ սխալ խոզանակումից։
✔ Ատամնաբուժական միջամտություններից հետո բարդություններ (հազվադեպ)։

📌 Ախտանիշներ

Պուլպիտի հիմնական նշաններն են՝

• սուր, զարկերակային ցավ,
• ցավ, որը ուժեղանում է գիշերը,
• ցավ՝ տաք կամ սառը սնունդ օգտագործելիս,
• ցավ, որը տարածվում է գլխի տարբեր հատվածներով,
• զգայունություն, ճնշման զգացում, այտուց։

⚠️ Եթե ցավը սկսվել է և ուժգնանում է՝ սա արդեն նշան է, որ նյարդը բորբոքված է։

Ատամի նյարդի բուժման փուլերը՝ ախտորոշումից մինչև վերականգնում

Արեգակ ատամնաբուժարանում բուժումը իրականացվում է թվային վերահսկմամբ և միկրոսկոպային ճշգրտությամբ։

1․ Ախտորոշում

• Ռենտգեն կամ 3D սկանավորում
• Նյարդի կենսունակության ստուգում
• Բորբոքման աստիճանի գնահատում

2․ Նյարդի պահպանում (եթե հնարավոր է)

3․ Պուլպայի հեռացում (էնդոդոնտիկ բուժում)

Հնարավոր է արդյոք պահպանել նյարդը ատամի բուժման ժամանակ

Այո՝ եթե բուժումն իրականացվում է վաղ փուլում։

Նյարդը պահպանելու հնարավորությունը կախված է՝

✔ բորբոքման խորությունից,
✔ կարիեսի տարածվածությունից,
✔ ցավի ուժգնությունից,
✔ ռենտգենային պատկերի տվյալներից։

Վաղ փուլում նյարդի պահպանման բուժումը թույլ է տալիս՝

• խուսափել երկար բուժումներից,
• պահպանել ատամի բնական կենսունակությունը,
• նվազեցնել ապագա բարդությունների ռիսկը։

Ամենօրյա հիգիենայի սխալներ, որոնք կարող են բերել նյարդի բորբոքման

Բորբոքումը հաճախ զարգանում է ոչ միայն կարիեսի, այլև սխալ հիգիենայի պատճառով։

❌ Ամենատարածված սխալները՝

• Ատամները քիչ ժամանակ կամ անհավասար մաքրում
• Շատ կոշտ խոզանակ
• Շարժումներ, որոնք վնասում են էմալը
• Ատամների միջև մաքրումը բաց թողնելը
• Քաղցր ու թթվային սննդի հաճախ օգտագործում
• Ջրի քիչ օգտագործում
• Անկանոն այցեր ատամնաբույժին

⚠️ Այս սովորությունները կարող են ոչ միայն առաջացնել կարիես, այլ նաև արագացնել պուլպիտի զարգացումը։

Տնային միջոցներ, որոնք կարող են ժամանակավորապես օգնել

Թեպետ տնային մեթոդները չեն բուժում բորբոքումը, դրանք կարող են ժամանակավորապես թեթևացնել ցավը։

✔ Օգնական մեթոդներ՝

• Ընդունե՛ք ցավազրկող
• Ողողե՛ք բերանը աղաջրով՝ կես թեյի գդալ աղը լուծե՛ք 1 բաժակ տաք (ոչ եռացրած) ջրում (37-40C)
• Կիրառե՛ք սառը կոմպրես՝ դրե՛ք սառույցը այտի վրա 10-15 րոպե այտուցը նվազեցնելու համար
• Խուսափե՛ք տաք սնունդից և ըմպելիքներից, քաղցրից և այդ կողմով ծամելուց։

⚠️ Պուլպիտը տնային միջոցներով չի բուժվում։
Ցավի վերադարձը նշանակում է՝ բորբոքումը խորանում է։

Եզրափակում

Ատամի նյարդի բորբոքումը լուրջ խնդիր է, որը պահանջում է արագ և մասնագիտական արձագանք։

Լավագույն լուծումն է ատամնաբույժի մոտ կատարել էնդոդոնտիկ բուժում (ատամնախողովակի մաքրում և լցում)։

«Արեգակ» ատամնաբուժարանում մենք կիրառում ենք՝

🔸 թվային ախտորոշում,
🔸 միկրոսկոպային բուժում,
🔸 ցավազրկման անվտանգ մեթոդներ,
🔸 թերապևտիկ միջամտություններ,
🔸 անհատական խնամքի ծրագրեր։